Obama

KIDS OF THE BLOCK

Jacksonville, Florida, Zondag --De straten in de achterbuurten van tropisch Jacksonville in Florida zien er door de ogen van Ryamond anders uit. Hij wijst op een gemoedelijke veranda met een stel vrienden: ‘Dat zijn de drugsdealers.’ Dit blok wordt gerund door de Undergound, legt hij uit. Dat is een van de gangs die deze wijk van Jacksonville onveilig maken. Een jong meisje loopt voorbij. ‘Ik ken haar. Die auto van jullie – ik zou er wel andere velgen en een paar mooie dingen op zetten. Maar daar stapt ze zo in. Zodra meisjes een beetje haar hier en daar beginnen te krijgen, doen ze het met je, man. Als ze 13, 14 zijn. Ze schudden met hun billen en zijn hun verstand kwijt.’

Toen Raymond 13 was, schoot hij voor het eerst met een echt pistool op een vriend. Daarvoor had hij het met een speelgoed pistooltje al honderden keren gedaan. Maar nu was het echt. ‘Hij had mijn broertje in elkaar geslagen, en dat vond ik heel erg.’ Hij was al een paar jaar daarvoor bij de BGs gekomen. De letters staan voor Black Guns, een andere bekende gang.

Zoals alle gangleden moest Raymond een eeuwige belofte afleggen. Dat hij trouw zou zijn aan de andere leden, dat hij ouders en ouderen in de gang zou respecteren, dat hij zelf geen drugsverslaafde zou worden, dat hij zijn lichaam goed zou verzorgen en in stand houden, dat hij zijn best zou doen op school. Maar met dat laatste ging het mis. ‘Ze leren je daar dingen die je helemaal niet wilt weten, over Algebra en Meetkunde en zo. Laten ze liever iets vertellen over de gangs en over beroemde gangleiders.’

Raymond klaagt dat de strenge regels voor gangleden niet meer worden nageleefd. ‘Er wordt nu zoveel meer geschoten. Je kunt je huis niet meer uit, ze vechten op school, ze moorden op school.’ En wat doet de politie? ‘Die zijn bang, want ze denken dat we gek zijn. En dat zijn velen van ons ook.’

Het komt allemaal, denkt Raymond, omdat de vroegere gangleiders er niet meer zijn. Die zitten in de gevangenis, ze zijn dood of ze zijn verslaafd. ‘Zonder het hoofd valt het lichaam uit elkaar. Er zijn geen vaders hier.’ Overigens verkoopt hij zelf ook wel eens drugs aan die verslaafden. ‘Het is misschien niet goed om aan vrienden te verkopen. Maar ik moet toch ook leven?’

Hij ziet er vol stijl uit, denkt hij. Zijn vriendin is trots dat hij zoveel geld uit kan geven aan cosmetica. Soms 500 dollar per week. Zoals alle jongens in Jacksonville is hij zwart en heeft hij zijn spijkerbroek onder zijn billen hangen. Maar hij draagt een witte hoofdband en een piepjong hondje op zijn arm, Carisma. De drugsdealers komen aanlopen om het hondje te bewonderen. ‘Kijk nou, ze gaat slapen’, zegt een van hen.

Aan de slordige Anderhurst Avenue, waar groepjes jongens met ontbloot bovenlijf en dure, nieuwe Nike Air-schoenen voor winkels hangen, heeft een buurvrouw, Mavis van Ness, de gevolgen van de bendeoorlogen zichtbaar gemaakt. Op een open plek tegenover haar huis staat een soort doden herdenkingsplaats met rechtopstaande bakstenen. ‘ Decadence (11)’ staat erop geschilderd, ‘ Dead Lazarus (14)’, of ‘ John Jones Brown (18)’.

OBAMA FOR PRESIDENT

Deze vrouw kan achter elke steen een verhaal vertellen. Het jongetje Decadence ging snoep kopen met een vriend, toen twee bendes van weerszijden van de straat op elkaar vuurden. Hij kreeg een kogel in zijn hoofd. Voordat hij strierf zei hij nog dat hij nooit geweten had dat het in het echt ook pijn deed. Op de televisie had hij die ervaring niet.Of neem David Carush (16), die in de kerk orgel speelde en ook buiten de kerkdeur door een verdwaalde kogel werd geraakt. Maar ook de daders worden slachtoffer, zoals Big Turner Slow (18), die zelf bendeleider was.

De buurvrouw is met de stenen begonnen in mei 2007, toen haar 16-jarige buurjongen Holdrum Truthful werd doodgeschoten. Sindsdien zijn in het ganggeweld van Jacksonville tegen de 40 kinderen omgekomen. ‘Er staan 25 stenen, ik moet er nog 15 bijzetten. Het is niet bij te benen’, zegt ze moedeloos, ' Ik word er wanhopig van.

Zij doet er alles aan om het aantal stenen te beperken. Van haar eigen huis heeft ze een huiskamer voor jongens in de puberteit gemaakt: Kids off the Block. Onder het motto ‘doe iets – redt een kind’ probeert ze de jongens buiten het gangleven te houden. Ze organiseert football-, soccer- en basketbalwedstrijden en heeft een muziekstudio in haar huis gebouwd. ‘Ze willen allemaal rapper worden’, legt ze uit, ' maar geen mens van de gemeente die mij hierbij helpt '.

In de huiskamer, waar ook haar moeder zit en haar echtgenoot langdurig werkt aan een kapotte stofzuiger, lopen jongens in en uit. Zij is een krachtige vrouw die mij aan Diane Ross en Tina Turner tegelijkertijd doet denken met een uitstraling die moederlijk en zonder omhaal is. ‘Waarom heb je geen eten meegenomen? Dat had ik toch gezegd?’ De jongens gaan achter de computer zitten om YouTube-filmpjes te bekijken. Zij handhaaft slechts drie regels streng: niet vloeken, niet vechten en elkaar nigger te noemen. Want zo spreken ze elkaar hier aan.

Zij begrijpt beter dan wie dan ook jongens in een bende oftewel een gang gaan. ‘De kinderen hebben hier niets anders te doen dan op straathoeken hangen. Ze zijn alleen thuis. Hun vaders zijn in de gevangenis, dood of verdwenen. Hun moeders hebben twee baantjes of zijn zelf aan de drugs. De bende is hun familie.’

Haar jongens, ganglid of niet, biedt ze ook een vervangende familie. Vandaag bestaat Kids off the Block een jaar en komen ze allemaal met zelfgemaakte schotels naar haar huis. Stoere jongens met grote lichamen, maar poeslief tegen deze uitzonderlijke vrouw.

Als het eten verorberd is, demonstreren ze aan elkaar de nieuwste break of anders wel hiphoppasjes bij muziek uit de computer. Er gaat een luid gejoel op als Mavis zich in het midden van de kring begeeft en ook gaat proberen te breaken.

LATIN KINGS

Maar of ze er nu buiten blijven of niet, de gangs, met namen als Latin Kings of Four Corner Hustlers, bepalen het leven op straat, en dus dat van de jongens. ‘Het kan erg gevaarlijk zijn om van de ene naar de andere buurt te lopen’, zegt Triple A., een boom van een jongen die probeert zijn best te doen op school. ‘Als je haar naar rechts gekamd is, kan dat een teken zijn dat je bij een bepaalde gang zit; als het anders zit, hoor je bij een andere.’

‘Het geweld loopt echt uit de hand’, zegt Mavis. ‘Onze soldaten vechten in Irak, maar hier in onze steden is het dagelijks oorlog.’ Ze hoopt dat Obama president wordt, want die is in deze wijk nog opbouwwerker geweest en kent de problemen. Eigenlijk weet ze zeker dat deze Obama grote veranderingen in Amerika teweeg zal brengen.

Politie en politiek in Jacksonville proberen wanhopig de straten rustig te houden, net als hun collega’s in de andere grote steden van de VS: een programma om jongeren de komende maanden van de straat te houden en een inleverdag voor schietwapens, maar ook helikopterpatrouilles en nieuwe automatische geweren om de gangs te kunnen bestrijden.

Veel jongens hier zoeken hun veiligheid dichterbij, in de gangs zelf. ‘Eerst ga je erbij om eindelijk ongestoord door de buurt te kunnen lopen. Dan raak je geïnteresseerd in geld, schoenen en kleren, en ga je stelen en dealen’, zegt Jackson Dulith (34), ex-gang-lid. Op zijn bovenarm zit nog de davidsster van de Gangster Guns getatoeëerd. De rest van zijn bovenlichaam zit vol met gevangenistatoeages en grote littekens van mesgevechten. ‘Ik heb altijd mijn best gedaan hem eruit te halen en het is uiteindelijk gelukt’, roept zijn tante, een politievrouw, vanaf de veranda van het huis.

Zulke familiehulp was er niet voor Raymond, het ganglid met het hondje. Hij heeft zijn vader nauwelijks gekend en is van pleeggezin naar pleeggezin getrokken. ‘Die deden het alleen voor het geld’, zegt hij. ‘Vanaf mijn 16de was ik op straat.’ Jongens als hij komen vanzelfsprekend in het gangleven terecht, legt hij geduldig uit: ‘Alles wat je kent, is wat je ziet.’

Maar hij werkt nu wel aan zijn toekomstdroom: rapper worden. Hij rapt een van zijn songs voor ons. ‘Hey you little nigger, stay far from me, of I am gonna chop your dollar.’ Het gaat over het leven in de gang, het klinkt goed en het n-woord komt in elke zin voor. ‘Ik ga naar New York, zegt jij. Daar zijn de grote platenmaatschappijen. Wie mij het eerste contracteert, heeft geluk. Ik ben van plan het te maken. Eminem is ook van high school geschopt. Die verdient nu miljoenen.’

Anton JieSamFoek
2 november 2008