Henk Orlando Rommy, Schuylkill Pennsylvania

Robert Hazelwood, woordvoerder van de Federale Schuijlkill gevangenis midden in de Amerikaanse staat Pennsylvania, zegt al na enkele maanden correspondentie dat het uiteindelijk van hogerhand toegestaan is de Nederlandse gevangene Henk Orlando Rommy daar te bezoeken en te spreken.

De warden, het hoofd van het gevangenis complex zelf, is niet beschikbaar. Maar de woordvoerder zal ons opwachten bij de ingang en om ons verder te begeleiden. Wij moeten er niet op rekenen van hem iets te horen over een van Europa's meest beruchte criminelen, die sinds enkele jaren in de gevangenis in Amerika zit. En, oh ja, het is niet toegestaan camera´s en opnameapparatuur vanwege veiligheidsmaatregelen mee naar binnen te nemen.

Het gevangeniscomplex is erg moeilijk te vinden. Het ligt goed verborgen in het schitterende mooie en glooiende landschap van dit deel van Amerika, verborgen in een bosrijke omgeving, aan een kleine zijweg. Er zijn geen aanwijzingen voor hoe er vanaf de iets grotere weg te komen. Ook die is weer op een afslag vanaf een snelweg.

Eerst een aantal kleinere gebouwen. Intimiderend veel prikkeldraad. Dat is dan de minimum security afdeling. Enkele tientallen gevangenen lopen er op het eerste gezicht zomaar vrij rond. Ze maaien gras en houden zich bezig met andere huishoudelijke zaken als onderhoud voor het complex. Verven en reparaties.

Verderop de hoofdingang waar je bij aanmelding alle metalen en vloeibare spullen die je bij je hebt moet afgeven. Alle zakken leeg. De kranten uit Holland en wat snoep gaan de prullenmand in. Weer voor de interne en externe veiligheid.

Overal, elk deel van de gevangenis, wordt evenals elke beweging binnen in het complex door uiterst gevoelige elektronische apparatuur in de gaten gehouden. Er is nog nooit een ontsnapping geweest en die zal, als het aan de technologie en veiligheidsmaatregelen ligt, ook nooit komen. Die technologie is zelfs zover, is de uitleg dat het bepaalde gedrags bewegingen kan analyseren en op kan maken wat diegene die in de gaten wordt gehouden van plan is of zou kunnen zijn. Ik hoor dat een zware vogel op de elektrische bedrading in sommige gevallen al een alarm af kan laten gaan.

Een kleine sluis om na te gaan of je inderdaad niets bij je hebt. Je identiteitskaarten, paspoort en rijbewijs, waarvan eerder een fotokopie ter verificatie is opgestuurd, worden voorlopig achter gehouden. En tenslotte: een tijdelijk stempel op je hand om je, nadat elke getraliede deur die achter je sluit, onder een infrarode lamp te controleren.

De Zwarte Cobra, maakt kleine vreugdepasjes als hij ons ziet en lacht vreselijk breed uit. Typisch en prachtig mooi Surinaams : ‘ Je bent de eerste, je bent de eerste, die mij hier mag spreken. Er is een wonder gebeurd. Eindelijk een Srananmang´. Hij is niet geboeid en heeft een bruin khaki uniform met korte mouwen aan. Onder de borstzak zijn naam Henk Orlando Rommy en zijn gevangenis nummer 57271-054. Toen hij drie was kwam hij met zijn ouders die op vakantie naar Nederland gingen. Zijn vader, ambtenaar bij de overheid in Paramaribo, liet zich voor de tropen afkeuren. De familie woonde sindsdien in Utrecht.

Nu zijn wij in de grote ontvangsthal van het gevangenis complex. Een automaat om frisdrank te kopen, een tekening van een idyllisch landschap op de muur Daar laten de gevangenen foto´s maken. Die sturen ze weer naar hun familie en vrienden om de indruk te geven dat ze buiten staan en dat alles wel aan boord is.

Robert Hazelwood, de woordvoerder vraagt beminnelijk of wij wellicht alleen willen zijn in een kleine aangrenzende kamer met glazen wanden. Ongeveer vier bij vier meter met tafel en stoelen en een camera naast de lamp erboven. Zelf trekt hij zich bescheiden terug op en afstand van zo´n tien meter waar vandaan hij de geluiden en bewegingen in kamer in de gaten kan houden.

Hier zit-ie dan de man van 140 miljoen zoals het verhaal gaat. Daar is echter na een deal met de fiscus niets meer van over. Al zijn bezittingen en eigendommen zijn niet meer. Hij denkt dat hij nog wat heeft. Maar dat is niet zo. Oscar Hammerstein heeft zijn fiscale zaken behartigd.

Zo te zien ziet Rommy er goed uit. ‘ Ik ben nooit dik geweest ‘, zegt hij, ‘ en het gaat me goed hier. Ja, naar omstandigheden dan. Mijn celdeur gaat om zes uur ‘s ochtends open en om tien uur ‘s avonds weer dicht. Alleen tussen kwart voor vier en half vijf ‘s middags moeten we even weer naar binnen. Ik heb een baantje in de kapperszaak waar ik de vloer aanveeg. Ik doe alles wat in mijn macht ligt om zo snel mogelijk weer thuis te zijn. Maar mijn advocaat hier in New York, Richard Willstatter, had het misschien een beetje beter kunnen doen. Die heeft een paar schoonheidsfoutjes gemaakt. En die worden niet vergeven hier in Amerika ´.

Hij kijkt mij recht in de ogen aan alsof hij die fouten daarmee wil onderstrepen. Maar als hij het over thuis heeft draaien diezelfde koolzwarte ogen weer weg, alsof hij last van nostalgie krijgt en dat wil verbergen. Er zijn trouwens nog meer fouten gemaakt in de zaak die erg controversieel en complex is geworden.

Het gekke is ook dat hij een jaar eerder al, sinds begin 2002 op de Interpol opsporingslijst op verzoek van de Amerikanen staat en hij dus al die tijd al in Nederland aangehouden had kunnen worden. In datzelfde jaar zocht de politie in Rotterdam hem nadat ze, ook alweer uit Amerika een tip hadden gekregen dat hij bezig zou zijn met XTC smokkel. Ze vonden tot hun grote teleurstelling en frustratie geen pillen maar wel hasj. Hij werd veroordeeld tot twaalf maanden, maar mocht vervroegd naar huis. Tumult in de Tweede Kamer. Want waarom zou je zware criminelen naar huis sturen om ruimte te scheppen voor kleinere misdadigers?




November 2003




Rommy wordt in Malaga gearresteerd. Daar zoekt hij vrouw en kind gaat op nadat zijn vriend Alex een ticket voor hem heeft gekocht. Nou ja, vriend? Vriend ? Want een half jaar eerder had Alex hem ook al voorgesteld om samen op luxe vakantie naar Bermuda te gaan. Die vriend zei dat hij zijn vrouw en kind eens moest opzoeken of was hij soms zo’n typische Surinamer die kinderen verwekt om ze dan bij de moeder achter te laten en er niet meer naar omkijkt? Neen, toch? Dus zwichtte Rommy ondanks dat een politieagent in Rotterdam hem duidelijk en met zoveel woorden had gewaarschuwd voor het feit dat de Amerikanen hem zochten.

Op een terras in de stad wordt hij overvallen door de horde agenten nadat hij er, met Alex, nog geen minuut zit. Pas later zou hij begrijpen dat de Amerikanen vervolg aan het eerder gemaakte Bermuda bezoek willen geven zodat ze een sterkere zaak krijgen.

Hij wordt overgebracht naar een cel in de Valdemoro gevangenis bij Madrid. Nederland vraagt om zijn uitlevering. Dat doet de Verenigde Staten ook. Die willen natuurlijk niet dat hij in Nederland wordt aangehouden en opgepakt. Nederland is inde ogen van Amerika veel te lief en zacht voor misdadigers.

Iedereen daar weet ook dat hij geen lieverdje is, een zeer, zeer zware jongen die te glad is om lang vastgehouden te worden. Hij heeft verschillende malen in even verschillende landen vast gezeten, maar wist door gebrek aan bewijs of gratie steeds de dans te ontspringen.

Nederland vraagt, bij monde van zijn advocaat, Mark Teurlings uit Amsterdam ook gevraagd.

Hij wordt verdacht van de smokkel van XTC pillen naar Amerika. De grote vraag die de eerste controverse oproept is waarom hij niet in Nederland is aangehouden. Rommy: ´ Eenvoudig omdat ik niet in XTC deed´. ´

Wat er is gebeurd is dat, zo´n tien, vijftien jaar geleden Amerika werd overspoeld met de partydrugs vanuit Nederland. De Amerikaanse televisie is er voor over geweest en heeft naast nieuws reportages ook dieper gravende documentaires over gemaakt. Verschillende Nederlanders zijn daarna aangehouden en in Amerika veroordeeld. Maar die aanhoudingen gebeurden altijd in Nederland.

Rommy wist dat en zorgde ervoor uit handen van de Amerikanen te blijven. Zoals iedereen is ook hij op de hoogte van de manieren waarop die Amerikanen te werk gaan en toeslaan. Zoals iedereen weet ook hij dat, als ze je eenmaal hebben en bestraffen die straffen barbaars en onredelijk zijn.

Maar zelfs dan heeft elke Nederlandse onderdaan, die in Amerika gevangen zit, op grond van het WOTS verdrag het recht die straf in Nederland uit te zitten. Het is een lange procedure, dat wel, maar bij Rommy schiet het niet op omdat hij teveel weet. Hij weet te veel van corrupte ambtenaren op het ministerie van Justitie. Hij weet teveel van het feit dat er een Zwart Schaap gevonden moet worden om die documentaires de stroom negatief nieuws tegen te houden Redenen waarom Nederland liever dat soort mensen kwijt dan rijk is. Nu hij in Spanje is gearresteerd kan het verzoek om uitlevering pas beginnen als de strafprocedure is afgelopen.

En bij de veroordeling op de laatste zitting hoorde hij dat hij 20 jaar tot 2030 in Amerika mag blijven en weer terug naar huis in Amsterdam of Zwitserland mag als hij 76 jaar oud is.

Er is smerig spel met Rommy gespeeld. Eerst hebben de Amerikanen een Nederlander, Alex van der Laan de Vries, als infiltrant in Nederland gebruikt om Rommy in de val te lokken. Daar is overleg met het ministerie van Justitie in de Haag over geweest, omdat buitenlandse opsporings ambtenaren niet zonder toestemming hier Nederlanders mogen rekruteren. Het ministerie heeft dan ook geweigerd. En Amerika legt die weigering uit als een afwijzing en gaat dus zijn eigen gang. Volgens de Nederlandse Openbare aanklager is er niet met Amerika samengewerkt, maar onderzoek van Aktueel wijst uit dat er vele dossiers over deze zaak vanuit den Haag naar Washington zijn verstuurd en dat er dus wel degelijk is samengewerkt.

Den Haag liegt dus. Dat doen de Amerikaanse autoriteiten ook als wordt beweerd dat er pillen voor de Amerikaanse markt zijn gemaakt die zoals in de tapverslagen te horen valt.

Die Alex van der Laan de Vries zou ook best nog een wat licht op de zaak kunnen doen schijnen. Heeft hij bijvoorbeeld destijds, vanaf midden 2000 een deal voor strafvermindering en verdere strafvervolging met de Amerikaanse autoriteiten gesloten? Sinds die tijd probeert hij Rommy over te halen tot het smokkelen van een partij XTC naar Amerika terwijl Rommy niet in XTC deed..

Alex bouwt in samenwerking met de Amerikanen containers in Mijdrecht.

Rommy: ´ Hij had daar een voorraad spul van 10 000 kg met een straatwaarde van 36 miljoen gulden. Die handel zou van Kees van H.zijn geweest. Alex deed ook in marihuana samen met Joop B. uit Zwanenburg. Eerst maakten we een afspraak in Madrid. Maar ik ben niet gegaan ‘.

Volgens Rommy ging, toen hij Alex in zijn loods in Mijdrecht bezocht, de telefoon. Dat was Marc een vriend uit Amerika. Marc wilde graag kennis maken met Rommy omdat die inmiddels een reputatie van je welste in het circuit had en in die kringen dan ook met respect werd behandeld. Een paar weken later ging de telefoon bij hem thuis op de boerderij in Abcoude.

´ Was het die Marc die mijn nummer van Alex had gekregen ´, zegt hij nu, ´ en hij bleef maar praten over transporten en zo. Daar heb ik een fout gemaakt en dat moet recht komen´.




October 2005




Alex verschijnt natuurlijk niet op de zitting in Manhattan. Te laf en te bang.

Rommy nu: ‘ Ook voormalig minister Donner had daar best bij aanwezig kunnen zijn om opheldering te geven over enkele dwingende vragen naar aanleiding van de leugens die zijn gebruikt om mij hier te krijgen en te houden ‘.

Hij doelt op de antwoorden van de voormalig minister die zei dat er geen undercover samenwerking heeft plaats gevonden tussen Nederland en de Amerikanen terwijl de processtukken dat wel uitwijzen. Henk Rommy’s advocaat Teurlings in Amsterdam heeft gevraagd hoe het nu zit, maar krijgt geen antwoord. Mark Teurlings op zijn kantoor achter het Concertgebouw zegt desgevraagd dat ook die brief is doorgestuurd naar Amerika. Volgens Teurlings wachten zowel hij als het Ministerie in den Haag sindsdien tevergeefs op het door de Amerikanen toegezegde antwoord.

‘ In een wereld waar recht heerst, zouden er andere mensen hier moeten zitten ´, zegt Henk Rommy nu. Hij geeft nogmaals toe dat hij geen lieverdje is, al denkt een aantal dames in Nederland, Spanje en andere landen daar anders over. Maar volgens hem weet hij te veel over zaken die het daglicht op het ministerie niet zouden kunnen verdragen.




Januari 2006




Terwijl de jury in Manhattan cruciale details over de zaak zou moeten aanhoren wordt ze afgeleid door tumult in de rechtszaal en neemt binnen een onwaarschijnlijk snelle tijd de beslissing dat Henk schuldig is. 20 jaar krijgt hij van de rechter opgelegd. Daarnaast moet hij een boete van 1 miljoen dollar terug betalen. Maar omdat het proces nog loopt is dat nog niet betaald.

´ Ik ga niets betalen ‘, zegt hij nu fier, ‘ want ik heb geen schulden ‘. Ik ben nog lang niet klaar met ze. Als ik hier uit kom zullen ze pas goed van mij horen. Ik mis Suriname jongen en wil zo snel mogelijk terug naar huis, waar ik geboren ben. Daar ben ik veilig ´.

Hij denkt aan zijn begin periode toen hij als 16- of 17-jarige puber uit inbreken ging en daar een waanzinnige kick van kreeg. ´ Terwijl de mensen in Bilthoven sliepen maakte ik de waakhonden rustig en deed wat ik wilde ‘ lacht hij geslepen.

´ Later kwamen jongens als Mohoeb Shamel, een Libanees die in Birmingham, woonde langs met diplomatenkoffers waar hash of zo in zat. Zo is het allemaal begonnen ´.

Hij wordt zowaar verlegen. Hij zegt, dat indien hij kans zou zien enkele mensen nader te horen en die de waarheid zouden vertellen er behoorlijk wat spraakmakende zaken naar boven zouden komen drijven. Maar ze zouden wel zijn onschuld in deze zaak, waar hij nu hier voor zit, aan kunnen tonen.

Het gaat bijvoorbeeld om de Zwitsers Thomas Bosch en Daniella Rinaldi. Die hebben tegenstrijdige verklaringen afgelegd en bijvoorbeeld gezegd dat zij Rommy in September 1997 in Zwitserland hebben gezien terwijl hij aantoonbaar en door advocaat Teevens bevestigd, in de gevangenis in Spanje zat.

Beiden hebben met de Drug Enforcement Agency samengewerkt. Beiden staan zij ook op de lijst van Bureau voor Gevangeniswezen waar overigens iedereen die ooit in Amerika is veroordeeld op staat. Bij Bosch staat dat hij ‘ not in custody ‘ is en bij Rinaldi dat ze is vrijgelaten. Beiden hebben dan ook verklaringen afgelegd die niet kloppen. Henk heeft nog wat op zijn kerfstok een zaak waar hij in eerste instantie drie jaar voor heeft gekregen en in beroep anderhalf jaar erbij. Daarvan heeft hij er drie achter de rug en moet nog anderhalf jaar hier zitten. Daarvoor Teurlings nu een gratie verzoek heeft ingediend.

Binnen zeer afzienbare tijd komt er een uitspraak van het zogenaamde second circuit in New York in het beroep. Dat beroep is aanhangig gemaakt in januari 2006. De zitting was in november 2006. In Nederland wordt er niet veel van verwacht in. De Amerikaanse advocaat Richard Wallstatter is optimistischer. ‘ Wij krijgen het wel voor elkaar dat hij zijn straf thuis mag uitzitten ‘. Zelf zou het Henk niet verbazen als hij zijn oude dag in zijn geboorteland Suriname zou doorbrengen.




Anton Foek

Schuylkill, Pennsylvania, 10 oktober 2007